Boşanmak ne kadar doğal bir durum ise boşanmadan sonra yeni bir ilişkiye başlamak da bir o kadar doğaldır. Belki başarılı belki de sancılı bir boşanma sürecini geride bıraktınız ve uzun bir aradan sonra kendinizi ilk defa bu kadar mutlu hissediyorsunuz. Belki de yeni partnerinizle, eski eşinizden olan çocuklarınızla birlikte yeni bir aile kurmanın kararını aldınız ve bunun heyecanı içerisindesiniz. Ancak aileler birleşip yeni aileler kurulacağı zaman işler nadiren pürüzsüz ilerler. Çünkü eski eşlerden olan çocuklar büyük ihtimalle sizinle aynı heyecanı paylaşamıyor olacaktır.
Böyle bir sürece girerken bilinmesi gereken ilk şey bu karar sizin için ne kadar güzel olsa da bazı zorlukları barındırdığıdır. Karma ailelerin gerçek bir aile gibi hissetmesi ve o şekilde davranması zaman alacaktır. Bu nedenle bir yandan yeniden aile olmamanın mutluluğunu ve heyecanını taşırken bir yandan bu sürecin uzun ve zahmetli olabileceğini bilmek ve sabırlı olmak gerekir.
Her şeyden önce unutmamak gerekir ki çocuklar her zaman kendilerini güvende hissetmek isterler. Ancak boşanma, yeni aile kurma gibi büyük değişimler beraberinde çocuğun ‘güven' hissini zedeleyen belirsizlikler getirir. Bu belirsizliklerin başında ise yeni ailenin doğal anne ya da baba ile olan ilişkilerini nasıl etkileyeceğini ve çok az tanıdıkları hatta belki de pek de hoşlanmadıkları üvey anne/baba ya da kardeşle aynı evin içerisinde olmanın nasıl olacağı düşünceleri gelir. Bütün bu belirsizlikler çocuklar için oldukça kaygı vericidir, bu nedenle de çocuklar böylesi büyük değişimlere karşı mesafelidir, hatta bazı çocuklar değişime açıkça karşı gelir.
Kimi zaman çocuklar biyolojik anne babalarının ayrılmalarına daha yeni alışıyorken yeni aile fikrine alışmaları oldukça zordur. Çünkü çocuklar uzun süre ebeveynlerinin yeniden birleşme ümidini taşırlar. Bu nedenle evlilik fikri eyleme dönüşmeden önce, başta çocuklar olmak üzere ailenin tüm bireylerine birbirlerini tanımları ve birbirlerine alışmaları için zaman tanınmalıdır. Bu süreç içerisinde yeni ebeveynlerin birbirlerine ve çocuklara karşı açık olması ve gerçekçi beklentiler içerisinde olmaları oldukça önemlidir. Birlikte stresin az olduğu eğlenceli aktivitelere katılmak tanışmanın ilk zamanlarında faydalı olacaktır. Ancak eğlenceli aktivitelerin yanı sıra ailelerin birbirlerini tanıyacakları ortamlarda vakit geçirmeleri güvenli bir ilişkinin temellerini oluşturmanın gerekliliğidir. Bireyler birbirlerini tanıdıkça birbirlerine güvenebilir, sevgi ve saygı duyabilir ve bir aile gibi hareket etmeyi öğrenebilir. Ancak bütün bunların bir günde olmasını beklemek doğru olmayacaktır, birlikte eğlenceli vakit geçirilse bile aile olma fikri çocuklar için hala ürkütücü olabilir. Bu noktada, ebeveynler hem kendi çocuklarının hem de üvey çocuklarının kaygılarını ve ihtiyaçlarını önce anlamalıdır ve kabul etmelidir. Çünkü ancak çocukların kaygılarını ve ihtiyaçlarını anlamış ve kabul etmiş bir ebeveyn çocuklara yardımcı olabilir ve bu süreci kolaylaştırabilir. Özellikle yaşı küçük olan çocuklar daha az sevileceği, anne ya da babasının artık kendisi ile eskisi kadar zaman ayırmayacağından endişe duyar ve hatta korkar. Bununiçin anne/babalar yeni ailelerin hayatlarında bazı değişikliklere neden olacağını ancak bu değişikliklerinin birbirlerine olan sevgilerini hiçbir şekilde azaltmayacağını yeri geldikçe tekrar tekrar sabırla açıklamalı ve çocuğun kaygılarını dindirmelidir. Bu kaygıları dindirmek için ebeveynler birlikte geçirilen zamanların dışında çocukları ile yalnız da vakit geçirmelidirler. Hatta ebeveynlerin çocuklarla yalnız vakit geçirdikleri gibi birbirleri ile de yalnız vakit geçirmeleri gerekir. Böylelikle hem çocuklar yeni ailedeki rolleri özümser hem de yeni aile fikrini doğuran bu birlikteliğin güçlenmesi sağlanır.
Tanışma aşamasından sonra, yeni evlilikte önce çiftin, yeni ailenin düzeni ve kuralları üzerine kendi aralarında konuşmaları ve anlaşmaları yeni ailenin geleceği için oldukça önemlidir. Bu konular disiplin, çocuklar arasında oda paylaşımı, sosyal aktivitelerin organizasyonu, alışveriş gibi günlük ama aile işlevselliği içerisinde önem taşıyan kararları kapsayabilir. Bu konuşmalara daha sonra yaşlarına uygun şekilde çocuklar da dahil edilmelidir. Yeni aile ortamında neyle karşılaşacağını bilmek çocukların kaygılarını biraz olsun rahatlatacaktır. Bu konuşmalarda bireylerin birbirlerine karşı saygılı olmaları gerektiği ısrarla vurgulanmalıdır.
Karar verilmesi gereken önemli konulardan biri çocukların yeni ebeveyn ile nasıl bir ilişkisi olacağıdır. Özellikle küçük çocuklar yeni ebeveyn ile iyi anlaştığını düşündüklerinde kendilerini biyolojik anne/babalarına karşı ihanet içerisinde hissedeler ve bu nedenle kendilerini suçlu hissederler. Sırf bu olumsuz hislerden kaçınmak için bile zaman zaman çocuklar yeni ebeveyne karşı mesafeli duracaktır. Bu yüzden, disiplin konularının başlangıç aşamasında biyolojik anne ve baba ile yürütülmesi daha uygun olacaktır. Ancak zaman ilerledikçe ve güven ilişkisi kurulmaya başlandıkça üvey anne ya da baba disiplin konularının içine dahil olmalıdır.
Bütün bu süreç boyunca geçirmiş olduğunuz boşanma süreci de etkili olacaktır. Eğer başarılı bir boşanma sürecinden geçtiyseniz, eski eşiniz bu süreçte size destek olmasa bile en azından yeni engeller üretmeyecek, çocuğunuzu olumsuz etkileyen yorumlarda bulunmayacaktır. Eğer boşanma süreciniz sancılı geçti ise, yeni aile kurma sürecinde eski eşiniz çocuğunuzu olumsuz etkileyebilir ve siz bir de onun yarattığı problemlerle mücadele etmek zorunda kalabilirsiniz. Bu nedenle eğer zorlu bir boşanma sürecinden geçti iseniz, eski eşinizin yansıtabileceği olumsuzlukların farkında olup, çocuğunuzu incitmeden bu olumsuzluklarla baş etmeniz gerekir. Bu nedenle eski eş ile iletişimi uygun ve düzeyli seviyede tutmak, yeni aile kurma sürecinde de etkili olacaktır.
Yeni evlilik fikrinin doğması ile birlikte konu ile ilgili danışmanlık alınabileceği gibi, yeni ailenin üyelerinden biri bir diğerine açık şekilde öfke beslemesi ya da şiddet göstermesi durumunda, üvey anne ya da baba çocuklardan birini gözetiyor diğerini dışlıyor ise, aile üyeleri aile, iş ya da sosyal hayatlarında zorluk çekmeye başladı ise mutlaka danışmanlık alınmalıdır. Bu nedenle ebeveynler bu süreçte çocuklarının duygusal gelişimini sürekli gözlemlemelidir.
Sonuç olarak, geride bırakılan boşanma sürecinden sonra yeniden aile olmak yeni çift için heyecan verici olsa da çocuklar için oldukça kaygı vericidir. Yeniden aile olmanın uzun ve zahmetli bir yol olduğunu bilmek ve yolculuk boyunca sabırlı olmak son derece önem taşımaktadır. Bu süreçte yeni çiftin kendi içlerinde anlaşmaya varması ve her zaman çocukların duygusal ihtiyaçlarını gözetmeleri önemlidir. Ancak çocuklarını anlayan bireyler çocuklara yardımcı olabilir ve zamanla bir aile gibi hareket etmeyi ve sonunda aile olmayı öğrenir.
Av. Eda Berat Deniz
