Şirketler ticari dünyada faaliyet gösteren teşebbüslerinin gelirlerini artırmak ve ticari hayattaki konumlarını iyileştirmek için başka teşebbüslerle bir araya gelmekte veya başka bir şirketin tamamını ya da bir kısmını devralmaktadır. Türk Ticaret Kanunu 134 ve devamı maddelerinde şirket birleşmeleri ve devralmaları düzenlenmiştir.

Teşebbüs;

Rekabet hukukunda teşebbüs, piyasada mal veya hizmet üreten, pazarlayan, satan gerçek ve tüzel kişilerle, bağımsız karar verebilen ve ekonomik bakımdan bir bütün teşkil eden birimleri ifade etmek üzere kullanılmaktadır. Bu tanımın işaret ettiği, hukuki nitelikten bağımsız ele alınan “iktisadi faaliyet”, “bağımsızlık” ve “ekonomik bütünlük” temelinde şekillenen teşebbüs kavramı, diğer mevzuatta yer alan ve firma, şirket ya da işletme kavramları yerine kullanılabilen teşebbüs kavramından farklıdır. Bu çerçevede örneğin, rekabet hukuku bakımından ekonomik faaliyetleriyle ilgili kararlarını özgürce verebilen özel veya kamu şirketleri ile serbest meslek sahipleri teşebbüs sayılırken, ekonomik faaliyetlerine ilişkin tüm kararları bağlı bulunduğu holding tarafından alınan bir şirket, hizmet (iş) akdi uyarınca bir şirkete ya da kuruma bağlı olarak çalışan doktor ya da avukat teşebbüs sayılmamaktadır.

Birleşme;

Kanundaki ifadesiyle bir şirketin başka şirket tarafından devralınması suretiyle birleşmeye devralma şeklinde birleşme; yeni bir şirket içinde bir araya gelmelerine ise yeni kuruluş şeklinde birleşme denir.

Birleşme, devrolunan şirketin mal varlığı karşılığında, bir değişim oranına göre devralan şirketin paylarının devrolunan şirketin ortaklarınca kendiliğinden iktisap edilmesiyle gerçekleşir.

Birleşmeyle devrolunan şirket sona erer ve ticaret sicilinden silinir.

Devralma;

Devralma ise bir teşebbüsün, başka bir teşebbüsün bir kısmı veya tamamı üzerinde kontrol hakkı doğuracak şekilde mülkiyet kazanımlarını ifade eder. Birleşmelerden farklı olarak devralmalarda, teşebbüslerin tüzel kişiliklerini kaybetmesi söz konusu olmayabilir. Bir teşebbüsün kontrolünün diğer bir teşebbüse intikal etmesi sonucunu doğuran durumlar devralma sayılmaktadır.

Bağımsız bir iktisadi varlığın tüm işlevlerini kalıcı olarak yerine getirecek ve stratejik kararlarının alınmasında ortak kontrolün söz konusu olduğu ortak girişimler de birleşme/devralma kapsamında değerlendirilebilmektedir.

4054 sayılı Kanun’un 7. maddesi ve bu maddenin uygulanmasındaki usul ve esasları belirlemeye yönelik olarak çıkarılan 2010/4 sayılı Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ (2010/4 sayılı Tebliğ) uyarınca kontrolde kalıcı değişiklik yaratacak şekilde ve belirli ciro eşiklerini aşan birleşme ve devralmaların hukuki geçerlilik kazanması için Rekabet Kurulu’na bildirilmesi gerekmektedir.

Av. Eda Berat Deniz & Stj. Av. Dilara Aydın